Chuyên ngành Hệ thống giao thông thông minh (ITS): Đường lớn đã mở

Kẹt xe, tắc nghẽn giao thông đã và đang trở nên trầm trọng tại hai thành phố lớn nhất nước là TP. HCM và Hà Nội. Vấn nạn này gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cả về mặt vật chất và tinh thần cho xã hội. Do đó, việc đào tạo, xây dựng một nguồn lực trình độ cao, đáp ứng nhu cầu cấp bách về giải quyết các vấn đề giao thông vận tải trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

      Và thời gian tới đây, Việt Nam sẽ đầu tư mạnh mẽ vào đường bộ và đường sắt cao tốc. Theo Quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn sau năm 2020 được Thủ tướng phê duyệt đã xác lập mạng đường bộ cao tốc Việt Nam gồm 24 tuyến, với tổng chiều dài 5.873 km. Trong đó, riêng tuyến cao tốc Bắc-Nam có tổng chiều dài khoảng 3.262km, gồm tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông dài khoảng 1.941km và tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Tây dài khoảng 1.321 km. Do vậy, việc gấp rút triển khai hệ thống ITS là yêu cầu hết sức cấp bách với Việt Nam.

      Phân hiệu Trường Đại học Giao thông Vận tải tại Tp. Hồ Chí Minh là Trường đầu tiên trong cả nước đào tạo Chuyên ngành Hệ thống giao thông thông minh, nhằm từng bước xây dựng nguồn lực trình độ cao, chuyên môn giỏi, đề xuất những giải pháp tối ưu phục vụ phát triển văn minh đô thị, định hướng xây dựng thành phố thông minh – hiện đại.

Tổng quan về chuyên ngành Hệ thống giao thông thông minh (ITS):

Hệ thống giao thông thông minh là gì?

      Hệ thống Giao thông thông minh (lntelligent Transport System - ITS) là việc ứng dụng kỹ thuật công nghệ, bao gồm các thiết bị cảm biến, điều khiển, điện tử, công nghệ thông tin và viễn thông trong lĩnh vực giao thông để điều hành và quản lý hệ thống giao thông vận tải.

Hệ thống kết nối các phương tiện tham gia giao thông

      ITS là công nghệ mới phát triển trên thế giới, được sử dụng để giải quyết các vấn đề của giao thông, bao gồm tai nạn, ùn tắc giao thông, thông tin giao thông... ITS sử dụng các tiến bộ của công nghệ thông tin và viễn thông để liên kết giữa con người, hệ thống đường giao thông và phương tiện giao thông lưu thông trên đường thành một mạng lưới thông tin và viễn thông phục vụ cho việc lưu thông tối ưu trên đường.

      Các cảm biến sẽ được lắp đặt trên mặt đường để thu thập các thông tin về luồng giao thông, khí hậu, thời tiết,… Các thông tin này được hệ thống máy tính phân tích và xử lý, sau đó cung cấp trở lại cho tài xế về tình hình giao thông trên đường (tai nạn, ùn tắc giao thông, thời tiết…) để tài xế chọn giải pháp giao thông tối ưu, giúp hạn chế tối đa tai nạn và ùn tắc giao thông, đảm bảo thời gian đi lại ngắn nhất và an toàn nhất cho các phương tiện đang lưu thông trên đường.

      Các thành phần chính của ITS bao gồm con người, phương tiện tham gia giao thông, cơ sở hạ tầng giao thông. Các thành phần được liên kết chặt chẽ với nhau nhằm bảo đảm cho hệ thống giao thông đạt các mục tiêu sau:

• Giúp hoàn thiện kết cấu hạ tầng đường bộ và xử lý khẩn cấp các sự cố giao thông.
• Hiện đại hoá các trạm thu phí tự động và trạm cân điện tử…
• Giảm tai nạn, ùn tắc giao thông và giảm ô nhiễm môi trường…
• Tiết kiệm thời gian, tiền bạc và nhiên liệu, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho việc đi lại và vận chuyển hàng hóa.
• Quản lý các đường trục giao thông chính, điều tiết việc đi lại của phương tiện trên đường bằng biển báo điện tử.
• Tạo ra hệ thống thông tin cho người đi đường, phổ cập văn hoá giao thông và hỗ trợ quá trình khai thác, điều hành hệ thống giao thông công cộng, chống kẹt xe.
• Góp phần trong việc sản xuất các phương tiện thông minh, nâng cao hiệu quả của thiết bị an toàn giao thông.

Hệ thống thu phí không dừng thông minh

Quy mô và ứng dụng Hệ thống giao thông thông minh

      Thông minh hóa hệ thống giao thông chính là giảm vai trò của con người trong điều hành giao thông. Khi con người không còn vai trò gì thì sẽ đạt đến mức tự động hóa. Đây chính là mục tiêu cao nhất của ITS. Để đạt được mục tiêu này, ITS phải có 3 giai đoạn: thu thập thông tin, xử lý thông tin và đưa thông tin được xử lý tới người tham gia giao thông. Hệ thống giao thông thông minh cần được triển khai đồng bộ, bao gồm các giải pháp chính:

• Hệ thống quản lý giao thông (Traffic Management System – TMS)
• Hệ thống điều khiển đèn tín hiệu và dòng lưu thông (Traffic Flow Control System – TFC)
• Hệ thống kiểm soát an toàn giao thông (Traffic Enforcement System - TES)
• Hệ thống quản lý xe Bus (Bus Management System - BMS)
• Hệ thống vé liên thông (Automatic Fare Collection System - AFC)
• Hệ thống quản lý và thu phí bãi đỗ (Parking Control System – PCS)
• Hệ thống thu phí đường bộ (Toll Collection System - TCS)

Trung tâm quản lý điều hành giao thông tích hợp

Khả năng công tác sau khi tốt nghiệp

      Theo đánh giá dựa trên thực tế, với việc được đào tạo bài bản, chuyên sâu về chuyên ngành Hệ thống giao thông thông minh, sinh viên tốt nghiệp được trang bị các kiến thức về:

• Tổ chức các quá trình vận tải và hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt, và đường thủy.
• Cấu hình và vận hành các chế độ hoạt động của các thành phần hệ thống ITS, quá trình xử lý tín hiệu và công nghệ mạch (truyền thông, điều khiển);
• Thiết kế và vận hành hệ thống thông tin và điều khiển giao thông;
• Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc kết nối, phân tích, tổng hợp dữ liệu và đưa ra các dịch vụ hỗ trợ vận hành hệ thống giao thông và các phương tiện tham gia giao thông;
• Ứng dụng tự động hóa nhằm giải quyết các bài toán của hệ thống phục vụ giao thông như bãi đỗ xe tự động, hệ thống thu phí điện tử, hệ thống thông tin điện tử, hệ thống định vị và quản lý phương tiện, hệ thống phân tích tự động trạng thái an toàn giao thông.

Trên cơ sở đó, sau khi tốt nghiệp Kỹ sư Hệ thống giao thông thông minh có thể làm việc ở các vị trí sau:

• Kỹ sư thiết kế, kỹ sư tư vấn, kỹ sư công nghệ, chỉ đạo thi công tại các  đơn vị quản lý giao thông vận tải, Sở giao thông vận tải;
• Trung tâm quản lý đường hầm, đường bộ;
• Các công ty, xí nghiệp tư vấn, thiết kế chế tạo các thiết bị điện tử, viễn thông, tự động hóa và điều khiển trong ngành giao thông vận tải nói riêng và các ngành khoa học kỹ thuật khác nói chung;
• Tham gia nghiên cứu, giảng dạy tại các Viện nghiên cứu và các trường Đại học, Cao đẳng theo lĩnh vực công nghệ kỹ thuật giao thông vận tải;
• Ngoài ra, trong quá trình học sinh viên có cơ hội thực tập tại các phòng Lab hiện đại với các thiết bị tiên tiến nhất và sau khi tốt nghiệp có thể làm việc tại các dự án về Giao thông thông minh của Tập đoàn FPT. Đồng thời, với những kiến thức đã được trang bị Kỹ sư hệ thống giao thông minh có thể làm việc với vai trò là kỹ sư tư vấn, kỹ sư công nghệ và chỉ đạo thi công trong các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp thuộc ngành Hệ thống giao thông thông minh.
• Các kỹ sư sẽ tiếp tục đào tạo nâng cao trình độ, học tập lên các bậc cao hơn như thạc sĩ, tiến sĩ trong và ngoài nước.

Có thể thấy, chọn Chuyên ngành Hệ thống giao thông thông minh ngoài việc giúp bản thân đi đến một lựa chọn đúng đắn để quyết định nghề nghiệp và định hướng tương lai còn là một cách góp phần chung tay vì cộng đồng văn minh, thành phố thông minh và quốc gia hiện đại.

Mọi thắc mắc về Ngành học Thí sinh có thể liên hệ Bộ môn Điện - Điện tử Trường ĐH Giao thông vận tải - Phân hiệu tại TPHCM để được giải đáp nhanh chóng và chính xác nhất.