NHỮNG CÁCH ĐỂ DẠY HỌC ONLINE HIỆU QUẢ TRONG MÙA DỊCH

Từ tháng 3 năm 2020, rất nhiều trường đại học, trung học chuyên nghiệp, phổ thông trung học, phổ thông cơ sở và thậm chí cả các trường tiểu học triển khai việc dạy học online cho học sinh ở tất cả các khối lớp, khối ngành. Sau những bước chập chững chuyển đổi môi trường dạy học từ trực tiếp lên không gian mạng, giáo viên, giảng viên của các trường đã rút ra nhiều kinh nghiệm để có những giờ học hiệu quả. Với tình hình từ đầu năm 2021 đến nay, dịch COVID-19 vẫn còn diễn ra ở một số tình, thành phố nên nhiều trường trên cả nước đã chuyển sang hình thức học trực tuyến. Đây được xem là giải pháp hữu hiệu trong thời điểm này, nhưng để đạt được hiệu quả còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
Tại Trường ĐHGTVT, ngay từ tháng 1/2021, Phân hiệu TP HCM đã xây dựng kế hoạch dạy học online.trong hai tuần đầu tiên của kỳ 2- năm học 2020-2021. Các giảng viên của Phân hiêụ  được yêu cầu luôn mở các lớp trên clasroom và vẫn kết hợp các phần mềm dạy học online từ  kỳ 1 của năm học 2020-2021. Suốt 1 năm qua, giảng viên Bộ môn Ngoại ngữ đã được làm quen và sử dụng khá thành thạo việc dạy học online như record bài giảng, soạn đề kiểm tra trên các phần mềm soạn bài kiểm tra và tự chấm bài trên mạng. Do có kế hoạch từ trước nên cảc thầy cô của BM và sinh viên của mình đều không gặp khó khăn gì khi thành phố HCM phải lùi lịch đến trường. Các lớp học của BMNN vẫn được mở theo thời khóa biểu và luôn được các phòng ban có trách nhiệm theo dõi quản lý sát sao do họ được mời vào lớp theo yêu cầu của Nhà trường.
Trong những tuần dạy trực tuyến, nhà trường  không thu bất kì khoản kinh phí nào, mà còn đầu tư webcam, phòng học có máy tính, máy chiếu cho các giảng viên có nhu cầu. Yếu tố phần mềm dạy học và thiết bị giảng dạy cũng như đường truyền mạng tốt, cộng với sự chuẩn bị bài kỹ và kĩ năng truyền giảng của giảng viên đã làm cho giờ học online khá hiệu quả.
Trong đó, có các kỹ năng lên lớp của giảng viên là rất quan trọng. Ví dụ, thầy cô phải có kỹ năng quản lý giờ dạy trên không gian mạng, như quan sát số lượng sinh viên, điểm danh học sinh trước khi bắt đầu tiết dạy, yêu cầu share màn hình khi giao tiếp với giảng viên, tạo một không gian giao tiếp ấm áp, thoải mái nhưng không mất đi tính nghiêm túc để khởi động, tạo hứng thú học tập cho sinh viên.
Tiếp đó là kỹ năng thuyết trình (như MC chuyên nghiệp); kĩ năng giao tiếp, tương tác với sinh viên trong suốt giờ học, để tránh việc truyền thụ kiến thức một chiều. Đồng thời, giáo viên sẽ phải chuẩn bị bài tập để kiểm tra mức độ tiếp thu của học sinh sau mỗi giờ học online.
Những ngày đầu dùng phần mềm giảng dạy online còn bỡ ngỡ và khó khăn, nhưng dần dần cũng quen và rút ra được nhiều kinh nghiệm. Chẳng hạn, nếu để sinh viên bật mic trả lời đồng loạt hoặc chát trả lời đồng loạt thì mạng sẽ lag ngay. Như kiểu tiết dạy trên lớp mà cả lớp đồng thanh thì không ai nghe được. Lúc này, giáo viên sẽ phải điều hành và mời từng học sinh trả lời, trao đổi. Nếu mạng có vấn đề, giẩng viên có thể cho offline mươi phút để sinh viên vào lại, và yêu cầu sinh viên present một số phần thích hợp để tránh sự truyển kiến thức một chiều.
Để tăng tính chủ động của sinh viên, các bài tập nên được giao cho sinh viên trong và ngoài giờ học, kèm theo các hướng dẫn kỹ càng của giảng viên. Nhưng cũng không nên giao quá nhiều bài tập,  dẫn đến việc sinh viên làm bừa, làm cho xong và giảng viên thì không đủ thời gian để chấm hay sửa bài. Nói chung, dạy học online hiệu quả đòi hỏi giảng viên phải có nhiều kỹ năng nhằm tăng tính chủ động của sinh viên về việc tự học.
Tuy nhiên cũng có những hạn chế của việc dạy học online cần phải khắc phục. Đó là vẫn có sinh viên không thể tham gia tốt lớp học online vì những lý do như: chất lượng đường truyền ở nông thôn không tốt, không có điện thoại thông minh, hoặc máy tính...hay khu vực của giảng viên dạy bị cúp điện đột ngột...Chính vì vậy, việc quay trở lại trường học trực tiếp để ôn tập lại kiến thức và thực hiện kiểm tra, đánh giá sẽ thực sự là điều cần thiết, khó thay thế trong hoàn cảnh hiện nay do chưa có phương pháp để quản lý tốt sự thiếu trung thực của sinh viên khi làm bài kiểm tra online .
Với những trường hợp sinh viên không tham gia học được trên mạng vào buổi học đó, sinh viên có thể lấy các bài giảng được ghi âm, ghi hình trên clasroom, hoặc sinh viên share thiết bị học cùng bạn bè ở gần mình. Các trường hợp này gần như rất hiếm trong Phân hiệu, chủ yếu là mạng bị lag, và sinh viên phải ra vào lớp nhiều lần trong 1 buổi học 5 tiết, hoặc sinh viên sử dụng điện thoại nên sẽ gặp khó khăn khi làm bài tập mà phải sử dụng phím gõ word.
Trên đây là một số kinh nghiệm về việc dạy học trực tuyến của bộ môn Ngoại ngữ trong thời gian vừa qua. Rất mong sự chía sẻ kinh nghiệm của mọi người./.

Tác giả bài viết: BMNN